|
Rita
Hovink 'Love me or leave me' (2019)
Dat
dit album zo fraai heruitgegeven kon worden, mag wel een
klein wonder heten.
In 2010 kreeg ik contact met Milou, de dochter van Rita
Hovink. Er waren serieuze plannen om de muziek van haar
moeder wat meer aan de vergetelheid te ontrukken.
Van Milou’s zolder kwam een verhuisdoos vol met tapes
van Rita. Het was een allegaartje, de restanten van een
zeer diverse muziekcarrière die veel te vroeg geëindigd
is. Tussen die banden trof ik de originele mastertape aan
van de studio-opnamen die Rita in de zomer van 1969 in
Hilversum gemaakt heeft voor haar debuutalbum Love Me
or Leave Me.
Op die bewuste band staat de originele mix van de
opnamen: een volspoor geluidsbron van de eerste generatie
op de hoogste afspeelsnelheid (38 cm/s ofwel 15 ips) in
glanzend stereo. Indertijd was het usance om een
hoogwaardige productiekopie van de master te maken die,
met de stukken gemonteerd in de juiste volgorde, als tape
voor de platenperserij diende. Mocht er onverhoopt iets
met die productiekopie gebeuren, dan kon men altijd nog
teruggrijpen naar de master.
Het blijft gissen hoe en waarom precies deze mastertape
bij Rita zelf terecht is gekomen, maar een feit is dat we
een bron hadden om iets heel bijzonders mee te gaan doen.
Wat volgde was een langdurige onderhandelingsepisode om
de opnamen in licentie te krijgen van Universal Music,
eigenaar van de catalogus van de voormalige
platenmaatschappij Phonogram. Dat proces kwam eind 2018
tot een verheugend einde. Dus presenteert 678 records nu
deze exclusieve audiofiele heruitgave van Rita Hovink,
een hoogtepunt uit de tijd dat ze voornamelijk
jazzrepertoire zong.
|
A: |
|
Softly,
as in a morning sunrise
(Oscar Hammerstein II,
Sigmund Romberg)
Sunrise - sunset
(Jerry Bock, Sheldon
Harnick)
Love me or leave me
(Gus Kahn, Walter Donaldson)
What a wonderful world
(George David Weiss, George
Douglas, Bob Thiele)
Don't sleep in the subway
(Tony Hatch, Jackie Trent)
|
|
B: |
|
After you've gone
(Henry Creamer, Turner
Layton)
For every man there's a woman
(Leo Robin, Harold Arlen)
Goodbye Charlie
(Ralph Care, Sol Marcus)
Little man you've had a busy day
(Mabel Wayne, Maurice
Sigler, Al Hoffman)
The fool on the hill
(John Lennon, Paul
McCartney)
|
|
Het album is geproduceerd door Bert Schouten, destijds in
dienst bij Phonogram. Hij was verantwoordelijk voor zeer
diverse plaatproducties: zo produceerde hij het
debuutalbum van Armand, diverse singles met After Tea
maar ook eentje met Ria Valk, een album met de Haagse
beatgroep Chapter II en het debuutalbum van zangeres
Lenny Kuhr.
Anno 2019 verbaast het Schouten met terugwerkende kracht
dat hij gevraagd werd om Love Me or Leave Me te
produceren: ‘In die tijd was Tony Vos ook actief als
producer bij Phonogram. Hij legde zich meer toe op
jazzproducties, dus is het eigenlijk opmerkelijk dat hij
Rita’s album niet gedaan heeft.
Rita was een zangeres die van vele markten thuis was. In
de platenbusiness is dat altijd heel vervelend, want je
krijgt direct een stempel en dat ben je en blijf je dan
ook. Wat dat betreft is het heel bijzonder dat Rita een
hele lp met jazzmuziek vol mocht zingen. Ik ken niet
één andere artiest die een dergelijke kans heeft
gekregen. Kennelijk is daar door de programmaleiding ja
tegen gezegd, maar de details van die beslissing kan ik
me niet meer herinneren.
Ik vond het zelf een ontzaglijk leuk project om te doen.
Voor zoiets kreeg je natuurlijk vrijwel nooit de kans,
want jazz was niet verkoopbaar, tenzij het Rita Reys was,
en dan ook nog maar tot op zekere hoogte. Ik was zelf wel
op jazz gericht, maar dat was een privé-mening. De lp
van Rita Hovink moest een bepaalde sfeer uitstralen. We
moesten vooral Rita Reys niet kopiëren. Het moest
lekkere muziek voor bij het haardvuur worden, en dan
jazzy.
Ik heb pianist Rob van Dijk benaderd om dit project te
gaan doen. Hij had een bestaand trio en dat leek me een
goede basis voor deze lp.’
Rob van Dijk heeft vijftig jaar later nog heldere
herinneringen aan de productie van het album: ‘Ik kende
Rita niet, en haar werk ook niet of nauwelijks, maar Bert
Schouten kwam altijd met mooie ideeën. Ik ging bij Rita
op bezoek en we hadden eigenlijk meteen leuk contact, het
was een topwijf. En het leuke was dat we ook vrij snel
met dezelfde titelsuggesties voor haar lp kwamen. Ze had
zelf ook al de nodige stukken in gedachten die ze graag
wilde doen. Daar ging ik vervolgens thuis arrangementjes
bij bedenken en dan ging ik weer naar haar toe, op
woensdagmiddag. Ik kan me nog herinneren dat haar
dochter, toen een klein poppie, erbij was als we de
mopjes aan de piano door speelden. Ik ging echt met
plezier naar haar toe, we zaten zo een aantal weken
lekker te puzzelen.
De bedoeling was dat het helemaal Rita’s plaat zou gaan
worden. Ze had carte blanche van de platenmaatschappij
gekregen. We hadden opnamebudget genoeg om mijn trio aan
te vullen met extra muzikanten. Rita kwam aanvankelijk
met de suggestie om Robbie van Leeuwen van Shocking Blue
erbij te vragen op gitaar, want die vond ze erg goed. Ik
heb haar toen voorgesteld om Wim Overgaauw te nemen, want
ik vond zijn gitaarspel beter bij dit soort jazzy
materiaal passen. We hebben het album divers ingekleurd
door het kwartet op verschillende stukken aan te vullen
met Thijs van Leer op fluit, Harry Verbeke op
tenorsaxofoon en Carl Schulze op vibrafoon. De
muziekpapieren van de arrangementjes heb ik al die jaren
bewaard en daarop is nog te zien hoe ambachtelijk en
organisch het album ontstaan is. Naast de tien stukken
die op de plaat terecht zijn gekomen blijkt dat het stuk
‘Nevertheless (I’m in Love With You)’ kennelijk op
het programma heeft gestaan, maar uiteindelijk afgevallen
is. Daarnaast hebben we blijkbaar nog twee stukken
opgenomen die niet op de plaat gekomen zijn: ‘Nature
Boy’ en ‘My Heart Belongs to Daddy’. Die heb ik
helaas nooit meer teruggehoord. Waarschijnlijk hebben we
ze toen afgekeurd.
De voorbereidingen en de opnamen verliepen ontzettend
prettig. Ik ben trots op deze plaat. Het is één van de
twee platen die mij het meeste geestelijke rendement
hebben gegeven. Een lief product.
Na deze opnamesessie heb ik Rita helaas nooit meer
gezien.’
|
|
|
De
nieuwe uitgave van Love Me or Leave me
bevat een luxe, dubbelzijdig bedrukt inlegvel op
lp-formaat.
|
Bert Schouten was op die drie dagen in augustus 1969
uiteraard ook aanwezig bij de opnamen in de Phonogram
Studio’s aan de Honingstraat te Hilversum: ‘Ik
herinner me dat Rita’s Engelse uitspraak af en toe
problematisch was. Daar hebben we toen geprobeerd zo goed
mogelijk aan te werken. Maar als je daar te veel op gaat
letten dan zing je niet meer. In die jaren viel daar
niemand over in Nederland, en er was geen serieuze
internationale ambitie met deze plaat. Ik herinner me dat
het album helemaal live opgenomen is, dus zang en orkest
tegelijk.
Zelf ben ik eind 1969 vertrokken bij Phonogram en naar
CNR gegaan om platen te produceren. Rita’s plaat is pas
na mijn vertrek uitgekomen. Met de hoes, de afwerking en
de publiciteit heb ik geen bemoeienis meer gehad. Ik heb
er verder nooit meer iemand over gesproken en Rita Hovink
heb ik ook nooit meer ontmoet.’
Aanvankelijk had Phonogram voor dit album de titel Relax
with Rita bedacht – zo werd het althans eind 1969
in een nieuwjaarskaart aangekondigd. In dezelfde tijd
verscheen op het Philips-label een compilatie van Rita
Reys en Pim Jacobs met de titel Relax with Rita &
Pim. Waarschijnlijk is de titel van Rita Hovink’s
album daarom veranderd in Love Me or Leave Me.
Het album werd welwillend gerecenseerd in de regionale
pers. Op 13 februari 1970 sprak de Baarnsche Courant
van ‘stuwend ritme en subtiele arrangementen bij een
mooie “smoke-stem”, heel sfeervol en van uitstekende
voordracht’. Ruim anderhalve maand later, op 30 april,
was in het Rotterdamsch Nieuwsblad te lezen: ‘Rita
Hovink weet ons de idee bij te brengen, dat zij zichzelf
is en dat zijzelf, haar stem en haar
interpretatievermogen, iets te vertellen hebben.’ En op
20 mei van dat jaar stond in het Eindhovensch Dagblad:
‘Ze is een meisje dat niet copieert en niet imiteert
maar haar “Ella” en “Sarah” terdege kent. […]
In elk geval is Nederland nu twee Rita’s met allure
rijk.’
Daarna werd het stil rond deze plaat. Hij moet bijzonder
slecht verkocht zijn, want tweedehands exemplaren duiken
slechts zelden op.
|
|
|
De
opnieuw vormgegeven hoes en labels lijken tot in
de kleinste details op die van de originele
uitgave,
met als positief verschil dat de hoesfoto er niet
eerder zo sprankelend uitzag.
|
Op 1 februari 1971 was Rita Hovink betrokken bij een
auto-ongeluk waarbij ze gewond raakte en waaraan ze
hersenletsel overhield. Ze raakte ruim twee jaar uit de
circulatie, maar trad in het seizoen 1972–1973 wel in
het NCRV-televisieprogramma Goeie ouwe
koffergrammofoon op, waarin ze ook jazzy repertoire
zong. Ze kwam in contact met producer en toetsenist Cees
Schrama met wie ze haar tweede album maakte, een
ambitieuze jazzplaat met de titel From Rita with Love,
die in de zomer van 1973 opgenomen werd en vergezeld ging
van een uitgebreide televisieshow bij de NCRV. Het was
weliswaar een artistiek succes, maar ook Rita’s tweede
jazzalbum verkocht slechts mondjesmaat. Vanaf 1975 legde
ze zich nog uitsluitend op Nederlandstalig repertoire
toe, wél met commercieel succes. In deze jaren scoorde
ze haar grote hits ‘Ay Dolores’, ‘Antonio’ en de
dramatische evergreen ‘Laat me alleen’, waardoor ze
in Nederland nog steeds bekend is.
Op het persoonlijke vlak ging het minder voorspoedig met
Rita; er werd kanker bij haar geconstateerd. Er brak een
periode van zeer intensief ziekenhuisbezoek aan.
Desondanks bleef ze voor de buitenwereld de sterke vrouw
met die intense stem. Op 7 september 1979, ruim tien jaar
na de opname van haar debuutalbum, overleed ze. Rita
Hovink werd slechts 35 jaar.
Aan de eerste oplage van deze geheel analoog vervaardigde
heruitgave van het album is een cd* toegevoegd waarop
alle stukken ook staan. Als extraatje bieden we vijf
exclusieve stukken aan: het nummer ‘Johnny Guitar’
nam Rita Hovink samen met gitarist Wim Overgaauw op. Het
staat ook op haar tweede album, maar de hier geboden
exclusieve versie is van vroeger datum en komt uit haar
nalatenschap; het wordt veel intenser gezongen dan de
albumversie. Tevens treft u hier de vier stukken aan die
678 records in 2013 op een ep uitgaf die al enige tijd
uitverkocht is. Het zijn opnamen uit 1972 en Rita wordt
begeleid door Casey & the Pressure Group, de band van
Cees Schrama. Van Carole King zingt ze ‘I Feel the
Earth Move’ en ze brengt een geheel eigen versie van
Jerry Jeff Walkers ‘Mr. Bojangles’, dat ook populair
werd in de uitvoeringen van Sammy Davis Jr. en Nina
Simone. Ook herneemt ze twee stukken die op haar
debuutalbum staan: ‘For Every Man There’s a Woman’
en de Beatles-cover ‘The Fool on the Hill’.
Met deze heruitgave krijgt het debuutalbum van Rita
Hovink, ruim vijftig jaar na de opname, een nieuwe kans.
In de zozeer op hits gerichte platenindustrie is dit
pareltje totaal vergeten. Hoe onterecht dat is, zal
iedereen die nu de naald in de groef laat zakken zelf
kunnen constateren.
Frank Jochemsen, maart 2019
678 records
*
De eerste oplage met cd is inmiddels uitverkocht. De
tweede oplage (zonder cd) is nog leverbaar.
|
|