Rita Hovink 'Love me or leave me' (2019)

Dat dit album zo fraai heruitgegeven kon worden, mag wel een klein wonder heten.

In 2010 kreeg ik contact met Milou, de dochter van Rita Hovink. Er waren serieuze plannen om de muziek van haar moeder wat meer aan de vergetelheid te ontrukken.
Van Milou’s zolder kwam een verhuisdoos vol met tapes van Rita. Het was een allegaartje, de restanten van een zeer diverse muziekcarrière die veel te vroeg geëindigd is. Tussen die banden trof ik de originele mastertape aan van de studio-opnamen die Rita in de zomer van 1969 in Hilversum gemaakt heeft voor haar debuutalbum Love Me or Leave Me.
Op die bewuste band staat de originele mix van de opnamen: een volspoor geluidsbron van de eerste generatie op de hoogste afspeelsnelheid (38 cm/s ofwel 15 ips) in glanzend stereo. Indertijd was het usance om een hoogwaardige productiekopie van de master te maken die, met de stukken gemonteerd in de juiste volgorde, als tape voor de platenperserij diende. Mocht er onverhoopt iets met die productiekopie gebeuren, dan kon men altijd nog teruggrijpen naar de master.
Het blijft gissen hoe en waarom precies deze mastertape bij Rita zelf terecht is gekomen, maar een feit is dat we een bron hadden om iets heel bijzonders mee te gaan doen.
Wat volgde was een langdurige onderhandelingsepisode om de opnamen in licentie te krijgen van Universal Music, eigenaar van de catalogus van de voormalige platenmaatschappij Phonogram. Dat proces kwam eind 2018 tot een verheugend einde. Dus presenteert 678 records nu deze exclusieve audiofiele heruitgave van Rita Hovink, een hoogtepunt uit de tijd dat ze voornamelijk jazzrepertoire zong.


  A:  

Softly, as in a morning sunrise
(Oscar Hammerstein II, Sigmund Romberg)
Sunrise - sunset
(Jerry Bock, Sheldon Harnick)
Love me or leave me
(Gus Kahn, Walter Donaldson)
What a wonderful world
(George David Weiss, George Douglas, Bob Thiele)
Don't sleep in the subway
(Tony Hatch, Jackie Trent)

  B:   After you've gone
(Henry Creamer, Turner Layton)
For every man there's a woman
(Leo Robin, Harold Arlen)
Goodbye Charlie
(Ralph Care, Sol Marcus)
Little man you've had a busy day
(Mabel Wayne, Maurice Sigler, Al Hoffman)
The fool on the hill
(John Lennon, Paul McCartney)






Het album is geproduceerd door Bert Schouten, destijds in dienst bij Phonogram. Hij was verantwoordelijk voor zeer diverse plaatproducties: zo produceerde hij het debuutalbum van Armand, diverse singles met After Tea maar ook eentje met Ria Valk, een album met de Haagse beatgroep Chapter II en het debuutalbum van zangeres Lenny Kuhr.

Anno 2019 verbaast het Schouten met terugwerkende kracht dat hij gevraagd werd om Love Me or Leave Me te produceren: ‘In die tijd was Tony Vos ook actief als producer bij Phonogram. Hij legde zich meer toe op jazzproducties, dus is het eigenlijk opmerkelijk dat hij Rita’s album niet gedaan heeft.
Rita was een zangeres die van vele markten thuis was. In de platenbusiness is dat altijd heel vervelend, want je krijgt direct een stempel en dat ben je en blijf je dan ook. Wat dat betreft is het heel bijzonder dat Rita een hele lp met jazzmuziek vol mocht zingen. Ik ken niet één andere artiest die een dergelijke kans heeft gekregen. Kennelijk is daar door de programmaleiding ja tegen gezegd, maar de details van die beslissing kan ik me niet meer herinneren.
Ik vond het zelf een ontzaglijk leuk project om te doen. Voor zoiets kreeg je natuurlijk vrijwel nooit de kans, want jazz was niet verkoopbaar, tenzij het Rita Reys was, en dan ook nog maar tot op zekere hoogte. Ik was zelf wel op jazz gericht, maar dat was een privé-mening. De lp van Rita Hovink moest een bepaalde sfeer uitstralen. We moesten vooral Rita Reys niet kopiëren. Het moest lekkere muziek voor bij het haardvuur worden, en dan jazzy.
Ik heb pianist Rob van Dijk benaderd om dit project te gaan doen. Hij had een bestaand trio en dat leek me een goede basis voor deze lp.’

Rob van Dijk heeft vijftig jaar later nog heldere herinneringen aan de productie van het album: ‘Ik kende Rita niet, en haar werk ook niet of nauwelijks, maar Bert Schouten kwam altijd met mooie ideeën. Ik ging bij Rita op bezoek en we hadden eigenlijk meteen leuk contact, het was een topwijf. En het leuke was dat we ook vrij snel met dezelfde titelsuggesties voor haar lp kwamen. Ze had zelf ook al de nodige stukken in gedachten die ze graag wilde doen. Daar ging ik vervolgens thuis arrangementjes bij bedenken en dan ging ik weer naar haar toe, op woensdagmiddag. Ik kan me nog herinneren dat haar dochter, toen een klein poppie, erbij was als we de mopjes aan de piano door speelden. Ik ging echt met plezier naar haar toe, we zaten zo een aantal weken lekker te puzzelen.
De bedoeling was dat het helemaal Rita’s plaat zou gaan worden. Ze had carte blanche van de platenmaatschappij gekregen. We hadden opnamebudget genoeg om mijn trio aan te vullen met extra muzikanten. Rita kwam aanvankelijk met de suggestie om Robbie van Leeuwen van Shocking Blue erbij te vragen op gitaar, want die vond ze erg goed. Ik heb haar toen voorgesteld om Wim Overgaauw te nemen, want ik vond zijn gitaarspel beter bij dit soort jazzy materiaal passen. We hebben het album divers ingekleurd door het kwartet op verschillende stukken aan te vullen met Thijs van Leer op fluit, Harry Verbeke op tenorsaxofoon en Carl Schulze op vibrafoon. De muziekpapieren van de arrangementjes heb ik al die jaren bewaard en daarop is nog te zien hoe ambachtelijk en organisch het album ontstaan is. Naast de tien stukken die op de plaat terecht zijn gekomen blijkt dat het stuk ‘Nevertheless (I’m in Love With You)’ kennelijk op het programma heeft gestaan, maar uiteindelijk afgevallen is. Daarnaast hebben we blijkbaar nog twee stukken opgenomen die niet op de plaat gekomen zijn: ‘Nature Boy’ en ‘My Heart Belongs to Daddy’. Die heb ik helaas nooit meer teruggehoord. Waarschijnlijk hebben we ze toen afgekeurd.
De voorbereidingen en de opnamen verliepen ontzettend prettig. Ik ben trots op deze plaat. Het is één van de twee platen die mij het meeste geestelijke rendement hebben gegeven. Een lief product.
Na deze opnamesessie heb ik Rita helaas nooit meer gezien.’

 


De nieuwe uitgave van Love Me or Leave me bevat een luxe, dubbelzijdig bedrukt inlegvel op lp-formaat.


Bert Schouten was op die drie dagen in augustus 1969 uiteraard ook aanwezig bij de opnamen in de Phonogram Studio’s aan de Honingstraat te Hilversum: ‘Ik herinner me dat Rita’s Engelse uitspraak af en toe problematisch was. Daar hebben we toen geprobeerd zo goed mogelijk aan te werken. Maar als je daar te veel op gaat letten dan zing je niet meer. In die jaren viel daar niemand over in Nederland, en er was geen serieuze internationale ambitie met deze plaat. Ik herinner me dat het album helemaal live opgenomen is, dus zang en orkest tegelijk.
Zelf ben ik eind 1969 vertrokken bij Phonogram en naar CNR gegaan om platen te produceren. Rita’s plaat is pas na mijn vertrek uitgekomen. Met de hoes, de afwerking en de publiciteit heb ik geen bemoeienis meer gehad. Ik heb er verder nooit meer iemand over gesproken en Rita Hovink heb ik ook nooit meer ontmoet.’

Aanvankelijk had Phonogram voor dit album de titel Relax with Rita bedacht – zo werd het althans eind 1969 in een nieuwjaarskaart aangekondigd. In dezelfde tijd verscheen op het Philips-label een compilatie van Rita Reys en Pim Jacobs met de titel Relax with Rita & Pim. Waarschijnlijk is de titel van Rita Hovink’s album daarom veranderd in Love Me or Leave Me.
Het album werd welwillend gerecenseerd in de regionale pers. Op 13 februari 1970 sprak de Baarnsche Courant van ‘stuwend ritme en subtiele arrangementen bij een mooie “smoke-stem”, heel sfeervol en van uitstekende voordracht’. Ruim anderhalve maand later, op 30 april, was in het Rotterdamsch Nieuwsblad te lezen: ‘Rita Hovink weet ons de idee bij te brengen, dat zij zichzelf is en dat zijzelf, haar stem en haar interpretatievermogen, iets te vertellen hebben.’ En op 20 mei van dat jaar stond in het Eindhovensch Dagblad: ‘Ze is een meisje dat niet copieert en niet imiteert maar haar “Ella” en “Sarah” terdege kent. […] In elk geval is Nederland nu twee Rita’s met allure rijk.’
Daarna werd het stil rond deze plaat. Hij moet bijzonder slecht verkocht zijn, want tweedehands exemplaren duiken slechts zelden op.

 


De opnieuw vormgegeven hoes en labels lijken tot in de kleinste details op die van de originele uitgave,
met als positief verschil dat de hoesfoto er niet eerder zo sprankelend uitzag.


Op 1 februari 1971 was Rita Hovink betrokken bij een auto-ongeluk waarbij ze gewond raakte en waaraan ze hersenletsel overhield. Ze raakte ruim twee jaar uit de circulatie, maar trad in het seizoen 1972–1973 wel in het NCRV-televisieprogramma Goeie ouwe koffergrammofoon op, waarin ze ook jazzy repertoire zong. Ze kwam in contact met producer en toetsenist Cees Schrama met wie ze haar tweede album maakte, een ambitieuze jazzplaat met de titel From Rita with Love, die in de zomer van 1973 opgenomen werd en vergezeld ging van een uitgebreide televisieshow bij de NCRV. Het was weliswaar een artistiek succes, maar ook Rita’s tweede jazzalbum verkocht slechts mondjesmaat. Vanaf 1975 legde ze zich nog uitsluitend op Nederlandstalig repertoire toe, wél met commercieel succes. In deze jaren scoorde ze haar grote hits ‘Ay Dolores’, ‘Antonio’ en de dramatische evergreen ‘Laat me alleen’, waardoor ze in Nederland nog steeds bekend is.
Op het persoonlijke vlak ging het minder voorspoedig met Rita; er werd kanker bij haar geconstateerd. Er brak een periode van zeer intensief ziekenhuisbezoek aan. Desondanks bleef ze voor de buitenwereld de sterke vrouw met die intense stem. Op 7 september 1979, ruim tien jaar na de opname van haar debuutalbum, overleed ze. Rita Hovink werd slechts 35 jaar.

Aan de eerste oplage van deze geheel analoog vervaardigde heruitgave van het album is een cd
* toegevoegd waarop alle stukken ook staan. Als extraatje bieden we vijf exclusieve stukken aan: het nummer ‘Johnny Guitar’ nam Rita Hovink samen met gitarist Wim Overgaauw op. Het staat ook op haar tweede album, maar de hier geboden exclusieve versie is van vroeger datum en komt uit haar nalatenschap; het wordt veel intenser gezongen dan de albumversie. Tevens treft u hier de vier stukken aan die 678 records in 2013 op een ep uitgaf die al enige tijd uitverkocht is. Het zijn opnamen uit 1972 en Rita wordt begeleid door Casey & the Pressure Group, de band van Cees Schrama. Van Carole King zingt ze ‘I Feel the Earth Move’ en ze brengt een geheel eigen versie van Jerry Jeff Walkers ‘Mr. Bojangles’, dat ook populair werd in de uitvoeringen van Sammy Davis Jr. en Nina Simone. Ook herneemt ze twee stukken die op haar debuutalbum staan: ‘For Every Man There’s a Woman’ en de Beatles-cover ‘The Fool on the Hill’.

Met deze heruitgave krijgt het debuutalbum van Rita Hovink, ruim vijftig jaar na de opname, een nieuwe kans. In de zozeer op hits gerichte platenindustrie is dit pareltje totaal vergeten. Hoe onterecht dat is, zal iedereen die nu de naald in de groef laat zakken zelf kunnen constateren.

Frank Jochemsen, maart 2019
678 records

* De eerste oplage met cd is inmiddels uitverkocht. De tweede oplage (zonder cd) is nog leverbaar.

 





© 2013-2020 Rita Hovink